Chronisch pijn
Pijn is in beginsel een normaal signaal van het lichaam. Sterker nog: zonder pijn zouden we niet lang leven. Het is in feite het alarmsysteem dat ons waarschuwt dat er ergens in ons lichaam iets aan de hand is. Als je een been breekt, of je hand brandt, zorgt de pijn er voor dat je goed voor dat lichaamsdeel zorgt, zodat het weer kan genezen. Dat noemen we acute pijn. Als het weefsel genezen is – na een week of zes – verdwijnt ook de pijn weer.
Er zijn echter mensen die pijn hebben terwijl er geen sprake van ‘schade’ (meer) is. Of in ieder geval niet voldoende om de heftigheid van de pijn te verklaren. Dit noemen we chronische pijn. Voorbeelden hiervan zijn (lage) rugklachten, fibromyalgie, schouder en nekklachten (‘whiplash’), maar ook buikpijn (PDS) en (spannings)hoofdpijn. Kortom, het kan overal in het lichaam voorkomen.
Uit onderzoek blijkt dat in Nederland meer dan twee miljoen volwassenen dagelijks pijn lijden. Zij hebben vaak al een hele zoektocht langs verschillende artsen achter de rug, maar steeds is de boodschap: ‘Wij kunnen niets vinden, het zit tussen uw oren’. Dat er niets ernstigs gevonden is, zou een geruststelling moeten zijn, maar vaak voelen deze patiënten zich niet erg serieus genomen en de klachten worden er niet minder van. ‘Tussen de oren’ heeft bovendien ‘vaak de bijsmaak van: ‘Je stelt je aan’, ‘je beeldt het je in’, dus je ben eigenlijk een beetje gek.
Gelukkig is er de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar het verschijnsel chronisch pijn. Eén van de dingen die we inmiddels weten is dat het pijnsysteem overgevoelig kan raken, waardoor het vaker ‘af gaat’ dan nodig zou zijn. We noemen dit ‘sensitisatie’. Je kunt dit vergelijken met een brandalarm dat al afgaat als je een pannetje soep opwarmt.
Hoe ontstaat die sensitisatie nou? Dat is een heel complex verhaal, maar hier vast een stukje daarvan.
Als je er van uit gaat dat lichaam en geest één geheel vormen, is het ook niet zo gek dat ons lichaam reageert op onze geest (b.v. emoties, gedachten) en andersom. Ons lichaam is het instrument dat ons voortdurend op de hoogte houdt van hoe het met ons gaat. Als we schrikken van een harde knal, krijgen we bijvoorbeeld trillende knieën en hartkloppingen en in een ‘split second’ realiseren we ons dat we geschrokken zijn. Dat is een heel duidelijk signaal, maar ons lichaam geeft ook veel subtielere seintjes. Denk maar aan de vraag van de buurvrouw of je ’s middags op haar kinderen wilt passen. Je zegt automatisch ‘Ja, hoor’, maar vanbinnen roept alles nee!!! Wat roept er dan vanbinnen ‘nee’? Misschien is het een heel licht gevoel van misselijkheid in je buik, of een druk in je hoofd, gaat je ademhaling even wat moeilijker, of kun je wat moeilijker slikken. Allemaal geen ernstige dingen, je kunt ze makkelijk negeren. Je hebt dan zelf de keus wat je er mee doet: ben je de buurvrouw ter wille, of kies je voor jezelf. Echter, als je stelselmatig geen aandacht besteedt aan dit soort gevoelens en altijd in het voordeel van de ander besluiten neemt, loop je het risico dat je onbewuste steeds ongenuanceerder gaat duidelijk maken dat je over je grenzen gaat. Je krijgt pijn, of wordt oververmoeid en je hebt steeds minder de vrijheid om zelf te kiezen wat je doet. In het ergste geval wordt de pijn zo heftig dat je letterlijk geen stap meer kunt zetten.
Het kan dan zinvol zijn om je leven eens nauwkeurig onder de loep te nemen en eens te kijken welke ongenoegens er ten grondslag zouden kunnen liggen aan jouw lichamelijke klachten. Vaak gaat het om een combinatie van allerlei dingen. Je kunt ook denken aan irritaties op het werk, het gemis van voldoening in het leven, relatieproblemen, zorgen om geld of dierbaren, onverwerkte zaken uit het verleden enz.. Kortom er is nooit een simpele standaard oorzaak te vinden, maar het is de moeite waard om de zoektocht in te zetten.
Goed om te weten
Bij een aantal mensen worden de klachten zo heftig dat ze – uit angst om nog meer schade aan te richten – helemaal niets meer doen. Dit is wel begrijpelijk, maar niet verstandig. Want ook daarmee wordt de sensitisatie in
stand gehouden en zelfs verergerd.
Het is dus heel belangrijk om een goede balans te gaan vinden tussen in- en ontspanning, zowel li
chamelijk als geestelijk.
De behandeling
Omdat het om zulk diep ingesleten automatismen gaat, lukt het vaak niet om er op eigen kracht uit te komen en is de hulp van een buitenstaander nodig.
Eerst zullen we in kaart brengen wat jouw klachten zijn en of er voldoende onderzoek is gedaan om vast te stellen dat er geen fysieke oorzaak is die eerst behandeld moet worden.
Met behulp van het kernkwadrant maken we inzichtelijk wat jouw goede en minder goede eigenschappen zijn en wat je nodig hebt om beter in balans te komen.
Vaak spelen acceptatie, grenshantering en leren ontspannen een rol.
In vijf à tien gesprekken leer je om beter naar jezelf te luisteren en anders om te gaan met situaties in jouw leven. De pijn gaat soms niet meteen weg, maar krijgt wel een heel andere plek in je leven. Er komt meer ruimte om de dingen te doen die belangrijk voor je zijn en die energie geven. De pijn kan daardoor wel steeds minder worden en op de wat langere termijn zelfs helemaal verdwijnen.
Omdat ieder mens uniek is gaat het altijd om maatwerk. Na de intake bespreken we je wensen en verwachtingen en geef ik mijn visie op je situatie. Dan maken we een voorlopig plan, dat – indien nodig – in de loop van de behandeling kan worden bijgesteld